Mooi StratenIn de Romeinse tijd liep er een weg over de hoger gelegen Midden-Brabantse dekzandrug via Oirschot naar het noordoosten. In het buurtschap Straten heeft vermoedelijk een Romeins gebouw gestaan, waarvan de resten vermoedelijk gebruikt zijn voor de bouw van de Mariakerk aan 't Vrijthof. Die locatie is aan de oostzijde van de weg, richting Best.
Rond het midden van de 1ste eeuw voor Christus werden onze streken bezet door de Romeinen. Of dat al gebeurde tijdens de bekende verovering van Gallië door C. Julius Caesar (100-44 v.C.) zelf of pas enkele decennia later, toen het gebied administratief geordend werd, is niet zeker. Caesar verhaalt in zijn verslag over de Gallische oorlog (De bello Gallico) hoe de Eburonen onder Ambiorix een heel Romeins legioen door list weten te vernietigen. Hij vertelt verder hoe hij daarna het land van de Eburonen plundert en vernietigt. De juiste grenzen van dit gebied zijn omstreden, maar naar alle waarschijnlijkheid viel Oirschot destijds onder Eburoons territorium. Na Caesar verdwijnen de Eburonen volledig van de kaart. In hun plaats komen andere stammen zoals de Tungri en de Bataven. De Tungri hadden hun hoofdgebied rond de huidige stad Tongeren (Belgisch Limburg), terwijl de Bataven in het gebied tussen Maas en Rijn en op de linkeroever van de Maas woonden. Hun voornaamste stad was Nijmegen. Daarmee komt het gebied waar nu Oirschot ligt in feite op de grens van deze twee stammen te liggen.
Na de organisatie van de Romeinse administratie in Noord-Gallië viel Oirschot onder de Civitas Tungrorum (hoofdstad Tongeren) in de provincia Germania Inferior (hoofdstad Keulen). Door het gebied van de huidige gemeente liep vermoedelijk een Romeinse weg die Tongeren via Rossum aan de Maas met Utrecht verbond. Het traject van deze weg zou nog terug te vinden zijn in de Lopensestraat die door Straten loopt. In diezelfde hoek is ook een Romeinse site ontdekt, al is nog niet bekend wat er precies geweest is: gaat het om een villa of een militaire versterking, eventueel een poststation? Het wachten is op opgravingen die meer helderheid verschaffen. Los hiervan zijn er verschillende kleine Romeinse vondsten gedaan, verspreid over de gemeente. Er wordt ook vermoed dat de tufsteen die in het Boterkerkje gebruikt is, afkomstig zou kunnen zijn van een Romeins gebouw in Straten.
Of er enig verband is tussen de bewoning in de Romeinse tijd en het latere dorp, is eveneens onbekend. Eén ding is in ieder geval wel blijven naleven: omdat de middeleeuwse indeling in bisdommen afgeleid is van de Romeinse bestuurlijke structuur, hoorde Oirschot tot 1559 tot het bisdom Tongeren (waarvan de zetel eerst naar Maastricht en rond 711 naar Luik werd verplaatst) en het aartsbisdom Keulen.
Overgenomen uit het canon van Oirschot
Uit de gegevens van http://www.erfgoedgeowiki.nl/index.php/Straten,_Oirschot# is op te maken dat op deze plaats een oude Romeinse weg liep.
In Het Canon van Oirschot lezen we hierover ook het volgende:
In diezelfde hoek is ook een Romeinse site ontdekt, al is nog niet bekend wat er precies geweest is: gaat het om een villa of een militaire versterking, eventueel een poststation? Het wachten is op opgravingen die meer helderheid verschaffen. Los hiervan zijn er verschillende kleine Romeinse vondsten gedaan, verspreid over de gemeente. Er wordt ook vermoed dat de tufsteen die in het Boterkerkje gebruikt is, afkomstig zou kunnen zijn van een Romeins gebouw in Straten.
